Koliko jezika znaš, toliko ljudi vrediš

Na svetu se govori preko 7000 jezika. Veliki broj ljudi pored maternjeg jezika govori barem još jedan, ali često i više jezika. Da li je onda ispravno da se kaže da je osoba koja govori više od jednog stranog jezika poliglota? Ko su bilinglvalne i trilingvalne osobe? Ko su hiperpoliglote?

Za osobu koja je pored maternjeg jezika sposobna da usmenim i pisanim putem komunicira na još jednom stranom jeziku možemo reći da je bilingvalna. Takođe, neretko se dešava da pojedine osobe mogu da vrše komunikaciju i na tri jezika. Onda je, u tom slučaju, moguće reći da je u pitanju trilingvalna osoba. Sa druge strane, poliglota je osoba koja je u mogućnosti da pored maternjeg jezika pisano i usmeno komunicira, bez ikakvih smetnji, na više od dva jezika. Reč poliglota je složenica grčkog porekla. Sastavljena je od reči poly što znači mnogo i reči glossa koja znači jezik. U bukvalnom prevodu reč poligolta znači „mnogo jezika“. Ukoliko se ovako precizno utvrde definicije sva tri pojma onda više nećemo biti u zamci da mešamo poliglote sa bilingvalnim i trilingvalnim osobama.

Poslednjih godina, to jest od 2003. godine, u upotrebi je još jedan termin koji je definisao lingvista Ričard Hadson, a to je hiperpoliglota. Ovaj pojam označava osobu koja može bez ikakvih smetnji da komunicira usmenim i pisanim putem na više od šest jezika.

Zanimljivo je da su mnoge istorijske ličnosti bile poliglote ili hiperpoliglote, a da je to bila malo poznata činjenica u njihovoj biografiji. U daljem tekstu će biti više reči o tome sa koliko i kojim jezicima su se pojedine poznate ličnosti koristile.

Nikola Tesla

Neupitno je da je Nikola Tesla bio jedna od najpoznatijih naučnika, kome čovečanstvo duguje mnogo. Sigurno je da se bez njegovih izuma svet ne bi kretao u smeru koji nas je doveo do ove tačke u razvitku svetske civilizacije. Naučna dostignuća koja je ostvario u prvoj polovini dvadesetog veka su naširoko poznata, kao i njegova biografija. Međutim, činjenica koja nije toliko poznata, jeste da se pored maternjeg jezika, služio sa još nekoliko. Živeći u Sjedinjenim Američkim Državama Nikola Tesla je usavršio engleski jezik. Takođe se služio i latinskim jezikom, jer u suprotnom ne bi bio u mogućnosti da sprovodi svoja istraživanja. Tečno je govorio i francuski, nemački, italijanski, ali i mađarski i češki, koji se nisu koristili jednako kao prethodno navedeni.

Hajnrih Šliman

Nemački arheolog koji je u 19. veku potrošio svoje celokupno bogastvo otkrivajući neke od drevnih civilizacija, imao je još jednu ljubav, a to je ljubav prema jezicima. Tokom života mnogo je putovao, živeo je u različitim delovima sveta, ali se onda skrasio u Grčkoj i ostatak života je posvetio arheološkim ispitivanjima. Zahvaljujući njemu, proučavanjem Ilijade i Odiseje otkrivena je Troja, a nakon nekog vremena i drevna Mikenska civilizacija. Takođe, jedno od njegovih najznačajnijih otkrića bila je i zlatna maska kralja Agamemnona, čime je dokazao da je on bio istorijska ličnost. Kao i u slučaju Nikole Tesle, manje je poznato da je bio poliglota, to jest hiperpoliglota i da je govorio ukupno 14 jezika. On je smatrao da je za učenje jezika i vokabulara najvažnije da se reči izgovaraju glasno i da se slušaju razgovori izvornih govornika. Ako bismo posmatrali njegov primer, onda bismo mogli da kažemo da je ova metoda učenja jezika vrlo uspešna.

Džon Bouring

Džon Bouring bio je poznati engleski političar i ekonomista. Pored toga bavio se pisanjem i prevođenjem, ali je najpoznatiji kao četvrti guverner Hong Konga. Uprkos bogatoj i uspešnoj političkoj karijeri dosta je putovao, što mu je omogućilo da upozna kulture i jezike mnogih naroda.

Prema njegovim navodima poznavao je oko 200 jezika, ali je govorio oko 100. Iako je ovo zaista impresivna brojka, ne može se sa sigurnošću tvrditi da je tačna. Međutim sigurno je da je govorio veliki broj jezika, što mu je omogućavalo da se bavi prevođenjem narodne književnosti naroda Istočne Evrope na engleski jezik.

Lav Tolstoj

Jedan od najpoznatijih i najznačajnijih pisaca doba realizma je Lav Tolstoj. Bio je esejista, dramaturg i kritičar, ali i pacifista koji je bio inspiracija mnogim zagovornicima nenasilnog otpora u 20. veku.

Svetsku slavu stekao je, pre svega, zahvaljujući svojim delima Ana Karenjina i Rat i mir, ali je malo poznato da je i on bio poliglota i da je poznavao čak 15 jezika.

Pored klasičnih jezika govorio je i tatarski, ukrajinski, poljski, češki, italijanski, hebrejski, što ga svrstava u ovu grupu istorijskih ličnosti koje su bile poliglote ili hiperpoliglote.