Deset najprevođenijih književnih dela
Za INFOPREVODE piše Srđan Đurić
Svaki pisac se sa ushićenjem seća trenutka kada je neko njegovo delo prvi put objavljeno na stranom jeziku. Potreba za prevođenjem književnih dela govori o međunarodnoj prepoznatljivosti, i predstavlja neverovatnu čast. Veliki broj autora nikada ne uspe da prekorači taj prag, i ostaje poznat samo lokalnoj čitalačkoj publici. Međutim, postoje i ona dela koja su stekla svetsko priznanje, i čiji se sadržaji neprestano prevode na desetine, pa čak i stotine različitih jezika. U nastavku teksta prikazana je lista najprevođenijih književnih dela koja nisu religijskog karaktera. Ipak, treba istaći da je Biblija knjiga koja je prevedena na najveći broj svetskih jezika.
10. Pippi Långstrump - Astrid Lindgren
Jezik na kome je pisan original:
Švedski
Broj jezika na koji je preveden:
77
Pipi Duga Čarapa je neobična devetogodišnja devojčica. Pegava junakinja sa riđim kikicama i nadljudskom snagom živi bez roditelja, sa majmunom Gospodinom Nilsonom i jednim konjem. Uz njene avanture odrastali su milioni dece širom sveta. Avanture Pipi Duge Čarape nastale su na osnovu priča kojima je Astrid Lindgren uspavljivala svoju ćerku Karin. Astrid je ove priče prvi put objavila 1945. godine, nakon čega je napisala i njene brojne nastavke, od kojih su mnogi i ekranizovani.
9. O Alquimista - Paulo Coelho
Jezik na kome je pisan original:
Portugalski
Broj jezika na koji je preveden: više od
80
Alhemičar je filozofski roman koji govori o mističnoj potrazi za blagom. Godine 2014. Paolo Koeljo je ovim delom oborio Ginisov rekord za najviše prevođenu knjigu nekog živog autora. U trenutku kada mu je priznanje uručeno knjiga je bila prevedena na 67 jezika! Ovaj rekord i danas se smatra aktuelnim, iako je najverovatnije oboren. Čak je i sam Alhemičar od tada preveden na nekoliko novih jezika. Koeljo je oborio još jedan Ginisov rekord kada je na sa sajmu knjiga u Frankfurtu 2003. godine stavio svoj autogram na 53 različita prevoda Alhemičara.
8. Harry Potter - J. K. Rowling
Jezik na kome je pisan original:
Engleski
Broj jezika na koji je preveden:
85
Prva knjiga fantastičnog serijala o životu mladog čarobnjaka, Hari Poter i Kamen mudrosti, nezvanično je najprevođenija knjiga nekog živog pisca. Prvo izdanje objavljeno je 1997. godine i doživelo neverovatan uspeh. Brojni obožavaoci iz svih krajeva sveta nestrpljivo su čekali trenutak kada će se pojaviti novi nastavak njihovog omiljenog serijala. Pošto bi knjiga bila objavljena na engleskom jeziku, mnogi su morali da se strpe i sačekaju njen zvaničan prevod. Međutim, iščekivanje je bilo toliko da su nestrpljivi fanovi sami počeli da objavljuju ilegalne prevode novih nastavaka, čak i nekoliko meseci pre pojave zvaničnih!
7. Les Aventures de Tintin – Georges Remi - Hergé
Jezik na kome je pisan original:
Francuski
Broj jezika na koji je preveden:
115
Serija stripova Avanture Tintina bile je jedna od najpopularnijih u Evropi tokom 20. veka. Njen autor je belgijski pisac Žorž Remi koji je pisao pod pseudonimom Erže. Od svog nastanka 1929. godine ovaj strip je prodat u više od 250 miliona primeraka! Radnja stripa prati novinskog reportera Tintina i njegovog vernog psa Sneška. Prva knjiga Tintin u zemlji Sovjeta govori o pustolovinama koje proživljavaju dok Tintin piše reportažu o politici Josifa Visarionoviča Staljina.
6. Astérix le Gaulois – René Goscinny, Albert Uderzo
Jezik na kome je pisan original:
Francuski
Broj jezika na koji je preveden:
116
Asteriks, Obeliks pas Aerobiks i njihova družina Gala koji uporno odolevaju Rimljanima predstavljaju kultne likove iz francuske popularne kulture. Prvi put su se pojavili 1959. godine u stripu koji su stvorili pisac Rene Gosini i crtač stripa Alber Uderzo. Njih dvojca su zajedno pisali Asteriksa sve do Gosinijeve smrti 1977. godine. Uderzo je nastavio samostalno da objavljuje stripove narednih 30 godina, nakon čega je ovaj posao prepustio dvojici novih autora. Do danas je objavljeno 38 knjiga stripova i više od 10 filmskih adaptacija priče o Asteriksu i legendarnim Galima.
5. El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha – Miguel de Cervantes
Jezik na kome je pisan original:
Španski
Broj jezika na koji je preveden:
145
Veleumni plemić Don Kihot od Manče ili jednostavno Don Kihot jeste najstarija knjiga na ovom spisku. Dva toma objavljena su 1605. i 1615. godine. Smatra se da su ove knjige postavile temelj modernoj evropskoj književnosti. Prvi tom je ubrzo nakon objavljivanja stekao ogromnu popularnost, pa se tako 1614. godine pojavio i njegov lažni nastavak objavljen pod pseudonimom Alonsa Fernandesa. Upravo je ovaj plagijat podstakao Servantesa da požuri, i objavi završni tom priče o Don Kihotu.
4. Eventyr – Hans Christian Andersen
Jezik na kome je pisan original:
Danski
Broj jezika na koji je preveden:
160
Hans Kristijan Andersen jedan je od najvećih svetskih pripovedača. Njegove slavne Bajke sačinjene su od 156 priča objavljenih u nekoliko tomova, počev od 1835. godine. Među njima se nalaze i neke od najlepših bajki sveta: Mala sirena, Ružno pače, Princeza na zrnu graška, Carevo novo odelo, Olovni vojnik... U Andersenovu čast organizuje se Međunarodni dan knjige za decu. Ovaj događaj održava se 2. aprila svake godine, na rođendan velikog pisca!
3. Alice’s Adventures in Wonderland – Lewis Carroll
Jezik na kome je pisan original:
Engleski
Broj jezika na koji je preveden:
174
Jedno od najpoznatijih dela književne fikcije napisane na engleskom jeziku jeste roman Alisa u zemlji čuda. Njegov tvorac je Čarls Dodžson, mnogo poznatiji po pseudonimu Luis Kerol pod kojim je pisao. Alisa je brzo osvojila čitalačku publiku. Britanska kraljica Viktorija bila je toliko oduševljena ovim romanom da je tražila od Luisa da joj posveti narednu knjigu, što je on i učinio. Na osnovu romana snimljen je i veliki broj filmova, od kojih se prvi pojavio već 1903. godine! Postoji i neurološki poremećaj nazvan sindromom Alise u zemlji čuda, koji izaziva isrkivljenu percepciju i halucinacije. Smatra se da je Luis Kerol bolovao od ovog poremećaja, i da je svoja iskustva zapisao u Alisi u zemlji čuda.
2. Le Avventure di Pinocchio - Carlo Collodi
Jezik na kome je pisan original:
Italijanski
Broj jezika na koji je preveden:
260
Priča o drvenom lutku Pinokiu koga je napravio majstor Đepeto osvojila je srca mnogih mališana. Ona predstavlja plod mašte Karla Kolodija. Objavljena je kao serijal u nastavcima u jednom od prvih italijanskih dečijih časopisa, da bi 1883. godine bila štampana i knjiga. Kolodijeva ideja bila je da pričom zaplaši nestašnu decu, te je ona trebalo da se završi Pinokievim vešanjem i smrću u 15. poglavlju. Međutim čitalačka publika je, zajedno sa izdavačem, insistirala na drugačijem kraju. Umesto da kraj promeni, Kolodi je dopisao još 21 poglavlje. U priču je uveo dobru vilu koja je spasila Pinokia i na kraju mu pomogla da postane pravi dečak. Crtani film Pinokio, snimljen 1940. godine, i danas se smatra jednim od najboljih Diznijevih filmova.
1. Le Petit Prince - Antoine de Saint-Exupéry
Jezik na kome je pisan original:
Francuski
Broj jezika na koji je preveden:
425
Najviše prevođeno književno delo koje se može pronaći na ovom spisku jeste novela Mali Princ koju je napisao i sam ilustrovao Antoan de Sent Egziperi. Smatra se da su ga inspirisale Andersenove bajke. Egziperi je bio pilot, a Malog Princa je napisao tokom svog boravka u Sjedinjenim Američkim Državama nakon kapitulacije Francuske u Drugom svetskom ratu. Prvo izdanje objavljeno je u Americi 1943. godine na francuskom i engleskom jeziku. Međutim, u Višijevskoj Francuskoj ova knjiga bila je zabranjena. Egziperi se vratio avijaciji, i tokom izviđačke misije 1944. godine njegov avion je nestao. Srebrnu narukvicu sa njegovim imenom pronašao je ribar 1998. godine, a njegov avion nađen je tek 2000.
